Σήμερα, θα εστιάσουμε σε ένα θέμα τελείως διαφορετικό από τις συνηθισμένες αστικές καλλιέργειες. Στη Σενεγάλη, έχει αρχίσει η υλοποίηση ενός φιλόδοξου έργου: το Μεγάλο Πράσινο Τείχος της Αφρικής. Πρόκειται για μία ζώνη πρασίνου που θα εκτείνεται σε όλο το πλάτος της Αφρικής, στις υποσαχάριες περιοχές, με σκοπό να εμποδιστεί η επέκταση της έρημου Σαχάρα προς τα νότια.
Μέσω της εφαρμογής ενός καλλιεργητικού συστήματος, γνωστού ως αγροδασοπονία, έχουν αναπτυχθεί 8000 βρώσιμοι αγροδασόκηποι στη Σενεγάλη. Η αγροδασοπονία συνδυάζει την καλλιέργεια δέντρων με τη συγκαλλιέργεια άλλων φυτά, όπως πολυετείς θάμνοι και ετήσια κηπευτικά. Χάρη στην επιλογή κατάλληλων ειδών, δημιουργούνται κήποι που παράγουν τροφή σχεδόν όλο το χρόνο.
Στη Σενεγάλη, έχει ξεκινήσει η εφαρμογή ενός τετραετούς προγράμματος, μέσω του οποίου εκπαιδεύονται οι ντόπιοι στη δημιουργία και διαχείριση βρώσιμων αγροδασόκηπων. Τα οφέλη Τα οφέλη από αυτούς τους δασόκηπους είναι πολυδιάστατα.
Παρέχουν τροφή για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, σε αντίθεση με το παρελθόν όπου η καλλιέργεια ήταν δυνατή μόνο για τρεις μήνες λόγω της εννιάμηνης ξηρασίας, πρόβλημα που επιδεινώνεται από την κλιματική αλλαγή.
Αποτελούν ζωτικούς βιότοπους για πληθώρα άγριας ζωής.
Δημιουργούν ευνοϊκά μικροκλίματα που δροσίζουν τον περιβάλλοντα χώρο.
Παρέχουν μέχρι και δομικά υλικά και καύσιμη ύλη από τα καλλιεργούμενα δέντρα.
Ο στόχος της ομάδας Planet Wild, σε συνεργασία με την οργάνωση Trees for the Future (για περισσότερες πληροφορίες δείτε τις πηγές στο τέλος), είναι η εξάπλωση αυτής της πρακτικής, όχι μόνο σε όλη τη Σενεγάλη αλλά και σε άλλες χώρες κάτω από τη Σαχάρα, διασχίζοντας ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο.
Οι βρώσιμοι αγροδασόκηποι δεν αποτελούν καινοτομία, ούτε περιορίζονται αποκλειστικά στην Αφρική. Σε όλο τον κόσμο έχουν αναπτυχθεί βρώσιμα δάση σε διάφορες κλίμακες. Αυτή η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί σε διάφορες εκτάσεις, από μικρά αγροτεμάχια ή οικιακούς κήπους μέχρι μεγάλους αγρούς.
Εκτός από τους αγροδασόκηπους που μπορεί να δημιουργήσει ο καθένας στο κομμάτι γης που διαθέτει, υπάρχουν παρόμοιοι κήποι που έχουν δημιουργηθεί από τοπικές κοινότητες σε δημόσιους χώρους που προηγουμένως ήταν αναξιοποίητοι. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα είναι το Beacon Food Forest στο Σιάτλ, Αμερικής.
Εκεί, μια ομάδα πολιτών αντιμετώπισε πολλές γραφειοκρατικές προκλήσεις (αν και δεν είμαστε σίγουροι ότι ξέρουν τί πραγματικά θα πει γραφειοκρατία στην Αμερική), αλλά τελικά κατάφεραν να λάβουν την απαραίτητη άδεια για να δημιουργήσουν έναν βρώσιμο δασόκηπο.
Σε αυτό το δημόσιο χώρο, καλλιεργούν διάφορα είδη βρώσιμων φυτών, συντηρούν μελίσσια και πραγματοποιούν επιτόπου κομποστοποίηση. Αυτή η πρωτοβουλία έχει δημιουργήσει μια ζωντανή κοινότητα, όπου ο καθένας που συμμετέχει, είτε εθελοντής είτε ως επισκέπτης, απολαμβάνει τη χαρά της ζωής, της παραγωγής τροφής, της φιλίας, του σεβασμού και τη συμπεριληπτικότητας.
Φανταστείτε μια πόλη με πάρκα διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία, όπου περπατάτε σε μονοπάτια ανάμεσα από ακακίες και ιτιές, συκιές και αβοκάντο, περιστοιχισμένα από μύρτιλα και βατόμουρα, αγγινάρες ή μπανανιές που περιβάλονται από δεντρολίβανα και δυόσμους, φράουλες και σκόρδα για να βρεθείς μπροστά σε μια επιβλητική ντοματιά γεμάτη κατακόκκινους καρπούς ή σε ένα φυτό μπρόκολου με την ανθοκεφαλή έτοιμη να κοπεί και να προσφέρει τα λατρευτά πράσινα μπουκέτα της.
Αυτή η φιλοσοφία καλλιέργειας μπορεί να εφαρμοστεί ακόμη και στην κλίμακα μιας γειτονιάς. Δυστυχώς στις ελληνικές, και όχι μόνο, πόλεις, οι περισσότερες γειτονιές έχουν σχεδιαστεί κυρίως για να φιλοξενούν όσο το δυνατόν περισσότερους κατοίκους, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ποιότητα ζωής αυτών, εκτός των σπιτιών τους.
Σκεφτείτε το παράδειγμα των χωριών, όπου ο δημόσιος χώρος διαμορφώνεται από τους ίδιους τους κάτοικους για να καλύψει διάφορες κοινές ανάγκες. Με παρόμοιο τρόπο, μπορεί να σχεδιαστεί μια νέα γειτονιά ή να μετασχηματιστεί μια υπάρχουσα, εφόσον υπάρχει διαθέσιμος δημόσιος χώρος.
Κλείνοντας, φυτεύουμε έναν σπόρο σήμερα για το μέλλον του αστικού περιβάλλοντος αύριο, με την ελπίδα ότι παρόμοιες πρωτοβουλίες θα ανθίσουν στις πόλεις μας και, γιατί όχι, στις γειτονιές μας.
Πηγές:
Το κανάλι της πρωτοβουλίας Planet Wild